Właściciele lokali, jeżeli mają taką chęć, mogą oddać je w użytkowanie innej osobie bez pobierania za to żadnych pieniędzy. Wówczas mamy do czynienia z tak zwanym użyczeniem. Warto spisać wtedy odpowiednią umowę – użyczenia lokalu. Czym jest dokładnie taka umowa? W jaki sposób reguluje ją prawo? Jakie elementy powinny zostać w niej zawarte? Na te i inne pytania związane bezpośrednio z użyczeniem lokalu, odpowiemy w poniższym artykule.
Umowa użyczenia lokalu
Umowa użyczenia lokalu może zostać zawarta pomiędzy użyczającym, a osobą mającą docelowo korzystać z lokalu w dowolnej formie. Na ogół umowa taka, zawierana jest pomiędzy członkami rodziny i zwykle i ma formę ustną. Możliwe jest także oczywiście użyczenie lokalu osobie zupełnie obcej, a nawet i firmie. Wtedy warto ją będzie sporządzić na piśmie.
Bez względu na formę umowy, konieczne będzie wskazanie w niej:
- stron umowy – osoby użyczającej i biorącej w użytkowanie,
- przedmiotu umowy – czyli adresu, pod którym znajduje się nieruchomość, jej metrażu, ilości pomieszczeń, stanu technicznego,
- obowiązków osoby użyczającej,
- czasu trwania umowy,
- podpisów obu stron, jeżeli umowa ma zostać zawarta w formie pisemnej.
Przedmiot umowy może stanowić cały lokal, ale może być także jego część. Czas trwania umowy może zostać określony i może to być krótka umowa użyczenia lokalu, na przykład na 3 miesiące albo do chwili spełnienia wybranego warunki, spisanego na umowie. Zwykle zawierana jest umowa w zakresie użyczenia lokalu na czas nieokreślony. Czyli inaczej mówiąc, aż do odwołania. Warto także od razu ustalić sposób, z jakim w razie czego może być wypowiedziana.
Umowa_uzyczenia_lokalu – pobierz w formacie doc i pdf ze strony https://bialobrzegi.praca.gov.pl
Jakie obowiązki ma osoba użyczająca?
Osoba użyczająca w wypadku umowy użyczenia, nie ma zbyt wielu obowiązków. Wszystko z uwagi na to, iż umowa ta nie zakłada otrzymywania wynagrodzenia pieniężnego za użyczenie. Użyczający musi zatem zadbać tylko o to, aby przedmiot umowy, był wolny od wszelkich wad i nie stał się przyczyną żadnej szkody u osoby, która będzie z niego na co dzień korzystała. Gdyby zdarzyło się jednakże coś złego, to całkowitą odpowiedzialność poniesie osoba użyczająca. Tym bardziej, jeżeli doszło do zatajenia tych wad mieszkania, których nie sposób było od razu zauważyć. Jeżeli zatem użytkownik dozna z takiego powodu jakiejkolwiek szkody, może nawet zażądać odpowiedniego odszkodowania od osoby użyczającej.
Jakie są obowiązki osoby biorącej?
Osoba użytkująca lokal, ma także pewne obowiązki. Po pierwsze, powinna korzystać z lokalu w taki sposób, jak to zostało wcześniej ustalone w umowie. Nie może chociażby pozwolić na to, aby osoby trzecie korzystały z tegoż lokalu, o ile nie zostało to ustalone wcześniej w umowie. Jak już powiedziano, użyczenie nie będzie wymagało uiszczania na rzecz właściciela opłaty za korzystanie z będącego przedmiotem umowy lokalu. Niemniej jednak, nie oznacza to wcale, iż mieszkać można w takim miejscu zupełnie za darmo.
Osoba korzystająca z lokalu, ma obowiązek pokrywania wszelakich kosztów, które związane są bezpośrednio z utrzymaniem użyczonego lokalu. Trzeba zatem opłacać rachunki za media, czyli chociażby gaz, energię elektryczną czy wodę. Użytkownik musi także dbać o lokal. Jeśli doszłoby do zniszczenia mienia, które spowodowane będzie nieodpowiednim jego użytkowaniem, to użytkujący zmuszony będzie ponieść wszelkie koszty, aby móc przywrócić lokal do stanu, w którym znajdował się on w momencie podpisywania umowy. A koszty te mogą być dosyć duże. Jeżeli osoba użytkująca mieszkanie posiada taką możliwość, warto wykupić odpowiednie ubezpieczenie w zakresie odpowiedzialności cywilnej. Wówczas takie ryzyko przejdzie na ubezpieczyciela.
Umowa użyczenia lokalu – obowiązujące podatki
Jeżeli umowa użyczenia zostanie zawarta pomiędzy członkami rodziny, czyli osobami prywatnymi, na żadnej spośród stron nie będzie ciążył obowiązek podatkowy. Jeżeli w danym lokalu prowadzona jest działalność gospodarcza, sprawa ulega pewnemu skomplikowaniu.
Pierwsze pytanie, które się wówczas nasuwa to, czy konieczne jest zgłaszanie takiej umowy. Nie jest konieczne. Należy być jednakże przygotowanym na to, iż właściwe organy (Urząd Skarbowy) mogą zażądać jej okazania w przypadku kwestii spornych. Również w momencie, kiedy jest to umowa użyczenia tylko części lokalu na poczet działalności gospodarczej członkom rodziny. Nie ma określonego wzoru tego typu umowy. Jeżeli ma ona formę ustną, można spisać stosowne oświadczenie.
Jeżeli osoba użyczająca mieszkanie, prowadzi działalność gospodarczą, nie powstaje na niej obowiązek podatkowy, ponieważ nie osiąga żadnych dochodów związanych z użyczeniem. Nie może jednakże zaliczać wtedy w koszty uzyskania przychodów opłat za wodę czy prąd, jeśli to osoba korzystająca z lokalu je ponosi.
Po stronie użytkownika natomiast, umowa użyczenia lokalu na poczet prowadzenia działalności gospodarczej spowoduje powstawanie przychodów w kwocie, która jest równa wartości czynszowej użyczonego lokalu. Konieczne jest odprowadzenie od niego podatku dochodowego. Wyjątek stanowi będzie sytuacja, kiedy umowa użyczenia zawarta jest między członkami rodziny z I albo II grupy podatkowej. W takim przypadku, żadna spośród stron nie będzie miała obowiązku opłacania podatku dochodowego.
Użyczanie lokalu, a VAT
Jeżeli osoba użyczająca lokalu, jest podatnikiem VAT, zaś w odniesieniu do użyczonego lokalu korzystała dotychczas z odliczeń z tegoż tytułu, użyczenie traktowane jest w roli nieodpłatnego świadczenia usług. Konieczne jest odprowadzenie od tego podatku VAT.
Nie tyczy się to sytuacji, kiedy użyczenie związane będzie z działalnością gospodarczą osoby użyczającej, przykładowo, jeżeli córka prowadzi swoją działalność i świadczy usługi na poczet przedsiębiorstwa własnego ojca w lokalu, który został od niego użyczony.
Odprowadzanie VAT-u konieczne jest także w momencie, kiedy majątek przedsiębiorstwa, użyczany jest bezpłatnie na cele inne, aniżeli prowadzona działalność gospodarcza. Są nimi również cele osobiste osoby użyczającej, dla jej pracowników, jak i byłych pracowników.
